Obilazak srednjevekovnih manastira, svetilišta, ostataka srednjevekovnih gradova pružiće vam zaista poseban doživljaj.

Manastir Studenica

. Stefan Nemanja, osnivač srednjevekovne srpske države i jedan od najznačajnijh srpskih vladara, osnovao je manastir Studenica 1190. godine. Manastir se nalazi se 39 km jugozapadno od Kraljeva. Zidovi manastira uokviruju dve mramorne crkve: Bogorodičina crkva i Kraljeva crkva. Manastir je naročito poznat jer u njegovom posedu se nalazi freska vizantijskog stila iz 13. i 14. veka od kojih je freska Raspeće Hristovo iz 1207. godine jedno od najvećih dostignuća umetnosti srednjeg veka.

Manastir Sopoćani

Manastir Sopoćani, dom Svete Trojice, podigao je kralj Stefan Uroš I (1243—1276) nedaleko od izvora reke Raške. Freske manastira Sopoćani su pravo remek-delo umetnosti, što je mnogo godina kasnije Sopoćanima donelo svetsku slavu. Danas je jedan od najznačajnijih srpskih kulturnih spomenika, koji je 1979. godine uvršćen na UNESKO-vu listu svetske baštine u sklopu spomenika srednjeg veka objedinjenih pod zaštićenom celinom Stari Ras i Sopoćani.

Manstir Đurđevi Stupovi

Na kupastom uzvišenju udaljenom oko 4 km zapadno od Novog Pazara nalazi se manastir Đurdjevi Stupovi, koji ima izuzetno mesto u istoriji arhitekture XII veka. Manastir je osnovao Stefan Nemanja u vremenu odmah posle bitke kod Pantina 1168. godine. Prema podacima iz nedavno pronađenog natpisa, crkva sv. Djordja, kao glavni objekat manastira, sagradjena je 1170/1171. godine. Crkva je bila vidljiva sa svih strana I iz daleka kao svetionik Raške župe, tako da se stvarao jedinstven utisak kada gledate iz župe, kao da je hram na nebu.

Manastir Gradac

Leži na uzdignutoj zaravni iznad Gradačke reke, na obodu šumovitih padina Golije i Kopaonika. Udaljen je 21 km severozapadno od Raške i 12,5 km zapadno od Brvenika i Ibarskog puta. Tačna godina gradnje manastira nije poznata. Smatra se da je završen u poslednjoj četvrtini 13. veka. Zadužbina je Jelene Anžujske. Građen je u tradiciji raške škole.

Petrova crkva u Rasu

Petrova crkva u Rasu, kod Novog Pazara (punim nazivom: crkva Svetih apostola Petra i Pavla), predstavlja najstariji spomenik crkvene arhitekture na prostoru Srbije i prvobitno je sedište raške episkopije. Crkva se nalazi 2 km severno od centra Novog Pazara, a prema do sada poznatim pisanim izvorima potiče iz 7. veka p. n. e.

Srednjovekovni gradovi

Jedna od najznačajnijih kulturno – istorijskih vrednosti ovog kraja jesu ostaci srednjevekovnih gradova. To su gradovi Maglič, tvrđava Ras - Stari Ras je naziv srpskog srednjovekovnog grada (tvrđave) i prestonice srpske srednjovekovne države Raške, Koznik, Brvenik i Zvečan. Ovi lokaliteti spadaju u red najznačajnijih ostataka srpske srednjevekovne države.

Nebeske stolice (Crkvina)

Nebeske stolice (Crkvina), je arheološko nalazište iz poznoantičkog i ranohrišćanskog perioda. Nalazi se na nadmorskoj visini od 1 800 metara, ispod Pančićevog vrha. Istraživački radovi na ovom lokalitetu započeli su 1998. godine, i tada su pronađeni ostaci građevina i reprezentativne bazilike, specifične osnove. U unutrašnjosti bazilike pronađen je ranohrišćanski mozaik. Crkvište na Kopaoniku posvećeno je Svetom Prokopiju,zaštitniku vojnika i rudara, zbog izuzetnog rudnog potencijala ove planine na kojoj su po antičkim I srednjevekovnim izvorima, iskopavane rude zlata, srebra,olova I cinka. Mistici samog imena ovog mesta kumovao je sam vojvoda Živojin Mišić 1895.godine.

Po starom predanju, crkva je u toku jedne noći nestala. Dok je letela ka nebu na njenom mestu su ostali samo temelji, kameni blokovi su padali okolo. Od zidova leteće crkve, koji su padali po celoj Toplici na mestima gde su padali, nastajale su nove crkve.

Tvrđava na brdu Čučaica

Južno od Nebeskih stolica, na brdu Čučaica, nalaze se neistražene tvrđave iz ranovizantijskog perioda, koji prema pronadjenim novčićima, datiraju iz perioda III i IX veka n.e. Do ovog lokaliteta možete doći organizovanim turama koje postoje na Kopaoniku.

Pančićev mauzolej

Čuveni botaničar svetskog glasa, Josif Pančić, toliko je bio opčinjen ovom planinom, da je izrazio je da bude sahranjen baš na njenom najvišem vrhu koji je po njemu nazvan Pančićev vrh. Mauzolej u kome, od 1951.godine, počivaju zemni ostaci Josifa Pančića i njegove žene Mileve naziva se Pančićev mauzolej. Kovčezi u kojima su sahranjeni su od omorike, a sam mauzolej je od kopaoničkog granita. Mauzolej je tokom bombardovanja Srbije pogođen i teško oštećen. Na Pančićevom vrhu se nalazi vojna baza, što mauzolej čini gotovo nedostupnim.

Ne treba izostaviti znamenitosti Kopaonika kao što su ostaci srednjevekovnog puta Kukavica ( oko 4 km ), ostaci srednjevekovnog rudnika - selo Zaplanina, Samokovska reka, Kadijevac, Suvo Rudište, Brzeka reka, Bela reka.

Tu su i spomenici iz oslobodilačkih ratova : spomenik na Mramoru, spomenici Đački grob, Raskrsnica, spomenik žrtvama fašizma u Krivoj Reci, Spomenik ibarskim junacima u Dolini jorgovana.